Wat is een slaapstoornis?
Als u langere tijd problemen heeft met slapen, kan er sprake zijn van een slaapstoornis. Het lukt u bijvoorbeeld niet om aan één stuk door te slapen, of om ’s avonds in slaap te vallen. De meest voorkomende slaapklachten zijn:
- Te weinig slapen, te vaak wakker worden of te lang wakker zijn
- Overdag erg moe en slaperig zijn
- Slapen op een ongewoon tijdstip, bijvoorbeeld pas heel laat of vroeg
- Last hebben van slaapwandelen, nachtmerries, angstaanvallen, tandenknarsen, onrust in de benen.
Hoe langer zo’n periode van slecht slapen duurt, hoe moeilijker het wordt om weer goed te slapen. Want als u slecht slaapt kunt u zich minder goed concentreren. U stapt 's ochtends moe uit bed, en u voelt zich emotioneler, angstig of somber. Dat kan weer leiden tot piekeren - wat u weer wakker houdt in de nacht.
Wat is normale slaap?
Een volwassen mens brengt gemiddeld één derde van zijn/haar leven slapend door. Daarom is slapen net als eten en drinken een belangrijke levensbehoefte. In de slaap herstellen lichaam èn geest. U bouwt weer energie op die u gebruikt als u wakker bent. Als wakker zijn en slapen in evenwicht zijn, zal het slapen goed gaan en voelt u zich fit en actief als u wakker wordt.
De biologische klok regelt het ritme van wakker zijn en slapen
Ieder mens heeft zijn eigen ritme. Dat noemen we de biologische klok. In dat ritme sturen de hersenen allerlei processen in het lichaam aan, die allemaal precies een dag duren. Bijvoorbeeld lichaamstemperatuur, tijdsindeling van ons sociale leven, afwisseling licht/donker en slapen. Tijdens de nacht is de biologische klok het beste ingesteld op het slapen: hoe diep en lang u slaapt zijn dan optimaal op elkaar afgestemd. Aan het eind van de avond is onze slaapbehoefte het grootst en ‘s morgens vroeg bij het wakker worden is ons lichaam het beste voorbereid om actief te worden.
Hoeveel slaap nodig is, verschilt per persoon
De meeste mensen vallen twintig minuten nadat ze naar bed zijn gegaan, in slaap. Hoe lang iemand dan slaapt, verschilt. Gemiddeld slapen de meeste volwassenen 7 tot 8 uur aan één stuk. Sommigen voelen zich na 5 tot 6 uur per nacht uitgeslapen. Anderen hebben 9 tot 10 uur slaap nodig. Vrouwen slapen gemiddeld iets langer dan mannen. Kinderen slapen meer dan volwassenen en ouderen slapen minder diep dan toen ze jong waren.
Diepe slaap en dromen wisselen elkaar af
Slapen is niet 8 uur lang hetzelfde. Zo wisselen dromen en slapen zonder dromen elkaar af, gemiddeld na 90 minuten. Hoe langer u slaapt, hoe langer de dromen duren. Daardoor is de kans groter dat u´s ochtends midden in een droom wakker wordt. Ook slaapt u tijdens de nacht steeds minder diep. U slaapt het meest diep als u net in slaap bent gevallen, en daarna steeds minder diep. Daardoor kunt u ´s ochtends makkelijker gewekt worden dan midden in de nacht.
Hoe vaak komt het voor? En bij wie?
Slapen lijkt zo normaal. Toch zijn er heel wat mensen bij wie slapen niet vanzelf gaat. 20 tot 30% van de mensen heeft wel eens een paar slechte nachten achter elkaar. Hoewel slecht slapen heel vervelend kan zijn, is het meestal niet gevaarlijk voor de gezondheid. En de meeste mensen gaan na een paar dagen of weken weer beter slapen.
Slaapproblemen komen vaker voor bij vrouwen en ouderen.
Mensen met een ernstige psychiatrische stoornis, zoals een angststoornis, depressie, manie, of psychose hebben vaak ook slaapklachten. Soms zijn slaapklachten het eerste verschijnsel van een stoornis.