Wat kunt u met een behandeling bereiken?
Het doel van een behandeling is dat u andere manieren van denken, voelen en doen aanleert. Hierdoor gaat u zich beter voelen, krijgt u meer zelfvertrouwen en kunt u beter met problemen omgaan. Klachten zoals depressie, angst of te veel alcohol/drugsgebruik verminderen of verdwijnen. De relaties met uw naasten en anderen worden beter. Zo kunt u zich beter staande houden. Meer concreet kunt u met de behandeling het volgende bereiken:
- u leert met de stoornis omgaan en heeft minder last van de symptomen
- u krijgt meer controle over uzelf en leert beter communiceren met anderen
- uw persoonlijkheid wordt stabieler doordat u bijvoorbeeld meer zelfvertrouwen krijgt
- u leert om de ‘onveranderbare’ aspecten van uw persoonlijkheid te accepteren
- u werkt aan verbeteringen op het gebied van wonen, werk, dagbesteding en financiën
- u werkt aan verbeteringen in uw sociale netwerk van gezin, familie en vrienden
De behandeling duurt vaak langere tijd. U voert gesprekken (psychotherapieën) en oefent met nieuwe vaardigheden, individueel of in een groep. Soms zijn er medicijnen nodig voor bepaalde bijkomende klachten.
Niet iedereen met een persoonlijkheidsstoornis heeft behandeling nodig. Dit is afhankelijk van de last die de persoon ervan heeft. Bijvoorbeeld: iemand die heel pietluttig en nauwgezet werkt kan een dwangmatige persoonlijkheidsstoornis hebben. Maar als hij of zij werk heeft waarbij die eigenschappen juist gewenst zijn, hoeft dat niet tot problemen te leiden.
Waar wordt u behandeld?
- De meeste mensen krijgen een ambulante behandeling: dan gaat u overdag naar een instelling voor uw behandeling, en daarna weer naar huis. Bij een deeltijdbehandeling volgt u tijdens één of meerdere dagen per week een nauwkeurig samengesteld pakket van trainingen en therapie.
- U komt op een algemene opnameafdeling als u voor korte tijd moet worden opgenomen omdat u in een crisis bent (of om dit te voorkomen), of voor het behandelen van specifieke problemen. Een voorbeeld hiervan is een ernstige depressie waarbij een intensieve behandeling met medicijnen noodzakelijk is. Het meest gebruikt is de zogenaamde ‘bed op-recept regeling’. Hierbij kunt u, als het echt nodig is, korte tijd worden opgenomen zonder allerlei ingewikkelde procedures.
- Er zijn enkele plekken in Nederland waar ‘klinische psychotherapie’ gegeven wordt. Dan blijft u langere tijd in een gespecialiseerde kliniek. Dit is geschikt voor een beperkte groep mensen. U moet in een groep willen én kunnen functioneren en in staat zijn om gedurende langere tijd opgenomen te zijn.
Welke therapie is het meest geschikt voor u?
Er bestaan verschillende effectieve vormen van therapie. U bespreekt samen met uw behandelaar welke vorm van therapie het meest geschikt is in uw situatie. Daarbij houdt hij rekening met hoe ernstig uw stoornis is, hoe lang u problemen heeft en hoe ingewikkeld die zijn. De volgende zaken zijn daarbij van belang.
Voorlichting aan uzelf en uw naasten over uw stoornis
Het is belangrijk dat de mensen die belangrijk voor u zijn bij de behandeling te betrekken. Het kan gaan om familieleden, gezinsleden, partner en vrienden. Zij kunnen immers een grote steun zijn, maar dan moeten zij wel weten hoe zij het beste met de problemen kunnen omgaan. U en uw naasten krijgen uitleg over uw stoornis, de symptomen en gevolgen ervan en hoe u wordt behandeld. Uw naasten kunnen ook voorlichting krijgen over hoe zij u het beste kunnen helpen.
Crisisbestrijding met een crisispreventieplan
We adviseren dat u samen met uw behandelaar een crisispreventieplan opstelt. In dit plan staat wat u het beste kan doen in welke situatie en wie op welk moment om hulp wordt gevraagd. Zo´n plan is nooit in één keer perfect. Vaak moet er weer geleerd worden van (nieuwe) situaties die zich voordoen. Maar als u goed stilstaat bij een vorige crisis, leren u en uw behandelaar steeds beter hoe de volgende crisis kan worden voorkomen.
Psychotherapie (gesprekstherapie)
Met psychotherapie krijgt u meer controle over hoe u over uzelf en over uw gedrag denkt. U oefent met nieuwe gedachten en nieuw gedrag om het oude te vervangen. Er zijn allerlei vormen van psychotherapie. U kunt hier meer over lezen in de patiëntenfolder Psychotherapie van de NVvP.
Medicijnen
Er bestaan geen medicijnen die uw stoornis kunnen genezen. Ze kunnen wel de ernst van de verschijnselen waar u last van heeft verminderen. Medicijnen zijn vooral in het begin van de behandeling nuttig, omdat het vaak even tijd duurt voordat psychotherapie effect heeft. Bij veel patiënten is langdurige behandeling met medicijnen niet nodig. Zeker niet als de psychotherapie goed aanslaat. Hoe ernstiger de stoornis, hoe groter de kans dat medicijnen toch soms langdurig nodig is. Vanzelfsprekend moet u bij deze medicijnen ook rekening houden met bijwerkingen.
Vaardigheidstraining
In een vaardigheidstraining gaat het niet over praten, maar over doen. U gaat oefenen met situaties die u moeilijk vindt. U oefent dat eerst in een groep, in een omgeving waarin u zich veilig voelt. Daarna kunt u thuis of op het werk verder oefenen met het geleerde. Het gaat om echte praktijksituaties, om het aanleren van sociale vaardigheden, maar ook om het goed leren zorgen voor zichzelf: eetgewoonten, beweging, hygiëne en dag- en nachtritme.
Lotgenotencontact: bijeenkomsten met andere mensen met persoonlijkheidsstoornissen
Bij lotgenotencontact komt u samen met andere mensen met persoonlijkheidsstoornissen. In de gesprekken die u met elkaar heeft, zult u veel van uw eigen problemen herkennen. Dat geeft veel steun bij het blijven oefenen van nieuwe vaardigheden.