Een kinder- en jeugdpsychiater is de medisch opgeleide specialist die werkzaam is in het veld van de jeugdhulp. Hij onderzoekt kinderen met complexe, ernstige psychische problemen en behandelt en begeleidt hen en hun ouders. Met ernstige, complexe problemen wordt bedoeld dat er meerdere problemen zijn op verschillende gebieden (bijvoorbeeld psychische, lichamelijke en/of gezinsproblemen). Deze problemen hebben tot gevolg dat een kind niet goed meer kan functioneren thuis, op school en/of in de buurt en dat het kind en zijn omgeving ernstig lijden.
Een belangrijk onderdeel van het werk van de kinder- en jeugdpsychiater is de beoordeling of problemen waarvoor een kind (bijvoorbeeld op advies vanuit school, de huisarts of op eigen verzoek van de ouders) wordt verwezen, beschouwd moeten worden als afwijkend gedrag of passen bij de - voor de leeftijd - normale variant van de ontwikkeling. Ieder kind is - gelukkig- verschillend, en het ene kind ontwikkelt zich anders dan het andere.
De behandelingen die uitgevoerd worden door een kinder- en jeugdpsychiater kunnen bestaan uit zowel sociale, psychologische als medische interventies zoals psychotherapie of medicatie waarbij vaak (of indien nodig) ook school of het hele gezin betrokken wordt. Uitgangspunt hierbij is gepaste hulp, zoveel als nodig en zo weinig als mogelijk, waarbij het gaat om goed aan te sluiten bij de hulpvraag van ouders en kind. Hiertoe werkt de kinder- en jeugdpsychiater samen met ouders om tot een gezamenlijk plan van aanpak te komen waarbij het herstel van het kind en verantwoord ouderschap voorop staan.