'De Psychiater' is toe aan zijn eerste evaluatie

Veranderingen in de zorg vragen om nieuwe accenten in het beroepsprofiel van de psychiater!

Sinds 1 juli 2020 is het landelijk opleidingsplan 'De Psychiater, medisch expert, sociaal maatschappelijk betrokken, professioneel' geïntroduceerd voor de opleiding psychiatrie in Nederland. Het plan beschrijft de structuur en inhoud van de specialistische vervolgopleiding tot psychiater en vormt, samen met het regionale / lokale plan, de basis voor het individuele opleidingsplan van de AIOS.

In november 2023, ruim drie jaar later, is een eerste evaluatieproces afgerond van “De Psychiater”, waarbij een werkgroep van het concilium feedback van opleiders en visitatiecommissie heeft verzameld. Er zijn een aantal kleine wijzigingen doorgevoerd, waarvoor niet de juridische route via de CGS gevolgd hoefde te worden. Dit zijn vooral tekstuele wijzigingen en kleine aanpassingen, waarmee doelstellingen in de dagelijkse praktijk beter uitvoerbaar zijn voor zowel aios als ook opleiders.

Bekijk het filmpje (2020) van dr. Ursula Klumpers uit  (zie ook de presentatie), voorzitter van de werkgroep die het opleidingsplan heeft geschreven.

Profiel Kinder- en Jeugdpsychiater en Ouderenpsychiater

Het nieuwe landelijke opleidingsplan De Psychiater leidt op tot psychiater met kennis van de gehele levensloop. De verplichting voor aios om na het algemene gedeelte een van de aandachtsgebieden te kiezen, bestaat niet meer. Het is op basis van De Psychiater echter nog wel steeds mogelijk om kinder- en jeugdpsychater of ouderenpsychiater te worden. 

De afdelingen Kinder- en Jeugdpsychiatrie en Ouderenpsychiatrie van de NVvP hebben zich gebogen over de eisen die verbonden zijn aan de interne aantekening. Op basis van het nieuwe opleidingsplan hebben beide afdelingen eindtermen geformuleerd. Het bestuur heeft deze op 25 februari 2022 geaccordeerd. Het administratieve proces rond de profielaantekening zal worden aangepast. De beide afdelingen nemen in de nabije toekomst de aanvragen voor de profielaantekening over van de Commissie Registratie Interne Aantekening.

Voor wie is het opleidingsplan?

Het landelijk opleidingsplan is primair bedoeld om AIOS, opleiders en supervisors praktische handvatten te bieden voor uitwerking in de praktijk.

Volgens welke regelgeving?

Dit opleidingsplan is ontwikkeld overeenkomstig de regelgeving van het College Geneeskundige Specialismen (CGS). In het door het CGS opgestelde kaderbesluit staan de globale eisen waaraan elke geneeskundige vervolgopleiding moet voldoen. Bekijk hier het kaderbesluit van het CGS. Zie ook het zogenoemde Besluit Psychiatrie. Dit is een, voor de geneeskundige vervolgopleiding psychiatrie, uitgewerkt besluit op basis van het hiervoor genoemde kaderbesluit van het CGS en vervangt het specifiek besluit van 2015.

Hoe en met wie is de inhoud tot stand gekomen?

De inhoud van het opleidingsplan is tot stand gekomen in samenwerking met het Concilium Psychiatricum, de werkgroep Entrustable Professional Activities (EPA), en de Werkgroep Opleidingsplan.

Wat zijn de voornaamste veranderingen in de herziening (nov. 2023)?

1. De naamgeving van SAP is aangepast naar NVvP JONG

2. De tabel 4.3 is aangepast. Er stonden voorheen de namen in van de cursussen van het landelijk onderwijsbureau die je zou kunnen volgen in de opleiding. Dat gaf verwarring en was ook niet het doel van de tabel. Het doel was om te benoemen welke onderwerpen verplicht behandeld moesten worden in de opleiding tot levensloop psychiater. Dat kan via lokaal, regionaal of landelijk cursorisch onderwijs. De tabel bevat nu de verplichte onderwerpen.

3. Maatschappelijke stages heten voortaan “Maatschappelijke opdrachten” om verwarring te voorkomen dat het om nog een extra stage zou moeten gaan.

4. Mentoraat: het is niet meer verplicht dit persé bij een andere persoon dan de supervisor te moeten volgen. Daarover zijn er inhoudelijk twee verschillende visies in den lande, maar was bij kleine instellingen soms ook niet haalbaar. Het blijft wel verplicht om dit minimaal gescheiden in tijd te doen, ofwel een aparte tijd voor supervisie en aparte tijd voor mentoraat (indien je het bij dezelfde persoon hebt).

5. Het is niet meer verplicht om een forensische of sociaalrechtelijke/juridische rapportage te schrijven. Er was regionaal onvoldoende aanbod om alle aios hierin te laten participeren. Daarnaast is de vaardigheid dusdanig specialistisch geworden dat het niet meer past in de standaard vaardigheden van de levenslooppsychiater. Het mag natuurlijk nog altijd wel en kan worden meegeteld als een maatschappelijke opdracht, aangezien het een rapportage betreft aan een niet-medicus.

6. EPA 4: Een volledig ECT traject hoeft niet meer bij één patiënt te worden gevolgd. Dat bleek praktisch niet haalbaar. De verschillende onderdelen van het traject (indicatiestelling, uitvoer en evaluatie) mag bij verschillende patiënten worden gevolgd cq. worden uitgevoerd. Als een aios maar zicht krijgt op wat er bij het hele proces komt kijken.

7. EPA 7 K&J: voor het behalen van deze EPA is de leeftijdsgrens voor een suïcidaliteitbeoordeling bij een jeugdige verhoogd naar ‘onder de 18 jaar’ i.p.v. ‘onder de 16 jaar’, wat bij diverse instellingen praktisch niet haalbaar bleek gezien het lage aanbod.

 

Toolkit en workshops: werken met het landelijk opleidingsplan 'De Psychiater'

Ter ondersteuning hebben wij voor opleiders, AIOS (en anderen die met het opleidingsplan aan de slag gaan) een toolkit en workshops ontwikkeld.

Best Practices - Invitational 15 juni 2021

Deze online bijeenkomst voor opleiders is georganiseerd om ervaringen uit te wisselen en van elkaar te leren. De gedeelde presentaties:

- Case based discussion (GGz Breburg)
- OOG bespreking (UMC Utrecht)
- EPA's (Altrecht)
- Maatschappelijke stages (GGz Centraal )