Advies esketamine neusspray najaar 2020
Zorginstituut Nederland (ZIN) heeft in het najaar van 2020 advies uitgebracht aan het ministerie van VWS over de opname van esketamine neusspray in het verzekerde pakket. Het ZIN heeft geadviseerd esketamine neusspray in te zetten als stap 4 in het behandelprotocol, na non-respons op ten minste drie achtereenvolgende medicamenteuze behandelstappen met antidepressiva inclusief één augmentatiestap.
De NVvP heeft op verzoek van het ZIN inhoudelijk bijgedragen aan het advies. Vanwege de kosten van het geneesmiddel is het geneesmiddel in de zogeheten ‘sluis-regeling’ geplaatst: dit betekent dat het middel pas wordt opgenomen in het basispakket nadat prijsonderhandeling tussen het ministerie van VWS en de fabrikant (Janssen/Johnson & Johnson) zijn gevoerd én nadat met de beroepsgroep afspraken over gepast gebruik zijn gemaakt ten aanzien van de inzet van dit middel. Dit proces is afgerond en esketamine neusspray wordt per 1 september 2021 opgenomen voor vergoeding vanuit de Zorgverzekeringswet.
De afgelopen anderhalf jaar is op een beperkt aantal locaties reeds een kleine groep patiënten met het middel behandeld in het kader van een zogeheten Compassionate Use Programma, wat voor ernstige, therapieresistente patiënten werd uitgerold door de fabrikant, na goedkeuring door het CBG (College ter Beoordeling van Geneesmiddelen). Deze groep patiënten blijft het middel krijgen tot contracten zijn afgesloten met instellingen.
Intramurale verstrekking esketamine neusspray
Esketamine neusspray wordt alleen vergoed vanuit de verzekerde prestatie ‘geneeskundige zorg, zoals medisch-specialisten die bieden’ (hierna: geneeskundige zorg)’: dit betekent dat het geneesmiddel alleen via een ziekenhuis-/instellingsapotheek kan worden verstrekt en bekostigd. Het geneesmiddel is dus niet via de openbare apotheek beschikbaar. Het geneesmiddel kan alleen onder medische begeleiding binnen de muren van het ziekenhuis of de GGZ-instelling worden toegediend. Op die manier kan esketamine neusspray echter wel bij ambulante, poliklinische patiënten worden ingezet. Patiënten moeten het middel onder toezicht gebruiken en de behandeling dient door een zorgprofessional gemonitord te worden. Dit houdt in dat psychiaters het geneesmiddel niet aan de patiënt kunnen meegeven om thuis te gebruiken.
Criteria voor gespecialiseerde centra om esketamine neusspray te gebruiken
Om een gecontroleerde introductie en inzet van esketamine neusspray te realiseren, is de NVvP gevraagd om criteria op te stellen waaraan instellingen zouden moeten voldoen om voor contractering van het gebruik van dit geneesmiddel in aanmerking te komen. De NVvP heeft hier de afgelopen maanden overleg over gevoerd met de zorgverzekeraars, de Nederlandse GGZ en de Depressievereniging. In dit gezamenlijk overleg zijn criteria voor instellingen vastgesteld en deze zijn HIER te vinden. Zorgverzekeraars zullen deze criteria gebruiken bij de contractering van ziekenhuizen en GGZ-instellingen om deze behandeling te kunnen aanbieden.
De NVvP vindt het belangrijk dat de ervaringen en de kennis die wordt opgedaan met het gebruiken van esketamine neusspray systematisch worden verzameld om openstaande vragen omtrent het gebruik te verhelderen: bij wie, wanneer en hoe werkt esketamine neusspray op lange termijn. Ook de zorgverzekeraars en de fabrikant onderschrijven de noodzaak van een dergelijke verzameling van gegevens. Dit netwerk wordt momenteel opgezet. Met deze reden is als één van de criteria vastgesteld ‘deelname van de instelling aan het landelijk netwerk voor behandeling esketamine neusspray’. De NVvP kan u helpen om in contact te komen met het landelijk netwerk voor behandeling esketamine neusspray.
Vergoeding esketamine neusspray
De NZa heeft in de tariefbeschikking een maximum vergoeding van €201,65 per neusspray vastgesteld. Dit betreft uitsluitend de kosten van het geneesmiddel: de kosten voor de inzet van personeel t.b.v. de monitoring/begeleiding rond de toediening van het geneesmiddel zijn hier niet bij inbegrepen. Voor 2021 zal dat geregeld worden via de DBC (tijdschrijven van minuten en dagopname). Voor 2022 en daarna is de vergoeding van deze kosten geregeld in het Zorgprestatiemodel.
Voor 2021 kunnen centra, die gecontracteerd zijn voor de behandeling met esketamine neusspray, dit als ‘overig zorgproduct’ declareren. Vanaf 2022 is het Zorgprestatiemodel van toepassing en kan toediening van het middel als toeslag in combinatie met een consult worden gedeclareerd. Belangrijk is te vermelden dat voor 2021 en ook daarna toediening van het geneesmiddel kan plaatsvinden in het kader van een dubbele verstrekking. Dit houdt in dat het gespecialiseerde centrum een behandeling van depressie met esketamine neusspray kan declareren, terwijl de oorspronkelijke behandelaar de rest van de depressiebehandeling voortzet.
Afspraken met zorgverzekeraar over vergoeding esketamine
Vanaf 1 september 2021 kunnen patiënten aanspraak maken op vergoeding van de behandeling via het verzekerde pakket. Instellingen die patiënten de behandeling met esketamine neusspray willen aanbieden, moeten vooraf met de individuele zorgverzekeraar afspraken maken over vergoeding. De zorgverzekeraar zal toetsen of de instelling voldoet aan de criteria voor gespecialiseerde centra. Psychiaters die deze behandeling voor nieuwe patiënten willen starten, raden we uitdrukkelijk aan bij de inkoopafdeling van hun instelling na te gaan welke afspraken met de zorgverzekeraar zijn of worden gemaakt. Uiteindelijk bepaalt namelijk een zorgverzekeraar of een centrum in aanmerking komt voor contractering. Het is hierbij goed te weten dat zorgverzekeraars een wettelijke zorgplicht hebben. Dit betekent dat hun verzekerden binnen een redelijke tijd en reisafstand toegang moeten hebben tot alle zorg uit het basispakket. Zorgverzekeraars hebben daarom de verantwoordelijkheid om voldoende zorg in te kopen, anders dreigen wachtlijsten.
Contact NVvP: Renske van Vels, senior beleidsadviseur, r.vanvels@nvvp.net
Contact voor de pers: Paulien Boogaard, Pers en media adviseur, p.boogaard@nvvp.net