BIPOLAIRE STOORNIS - LITHIUM

Terug naar bipolaire stoornis - behandeling.

Wat is lithium?
Lithium is een medicijn om acute manie en depressies te verhelpen en toekomstige manieën en depressies te voorkomen. Het wordt ook wel voorgeschreven samen met carbamazepine of valproaat als een medicijn alleen niet voldoende werkt. Hoe lithium werkt is nog onduidelijk.

Hoe neemt u lithium in?
U neemt lithium in als tablet, capsule of drank. Let daarbij op het volgende:

  • U moet het dagelijks innemen. U mag de hele dagdosis in één keer innemen, bij voorkeur ’s avonds.
  • Als u lithium een dag vergeet, mag u dat niet de volgende dag inhalen. U mag dus per dag niet meer innemen dan de afgesproken dagdosering.


Hoe lang moet u lithium gebruiken?

Als lithium goed aanslaat en u er goed tegen kunt, zal uw arts u adviseren om het middel langdurig te gebruiken.

Wilt u stoppen met lithium?
Stop nooit ineens met lithium maar overleg altijd eerst met uw behandelend psychiater. Als u plotseling stopt met lithium kan de ziekte versneld weer terugkomen. Als u na verloop van tijd weer lithium wilt gaan gebruiken, kan het zijn dat lithium dan niet of niet zo goed meer werkt als eerst.

Wat zijn de bijwerkingen van lithium?
De meest voorkomende bijwerkingen van lithium zijn:

  • misselijkheid
  • droge mond en dorst
  • veel plassen
  • veel drinken
  • zwaarder worden
  • huidafwijkingen: acne (puistjes) en psoriasis (rode plekken met een witte/zilvergrijze schilfers op uw huid).
  • beven met name van de handen
  • vergroting van de schildklier
  • trager werkende schildklier. Bij een te traag werkende schildklier voelt u zich moe en traag, en kunt u zich somber voelen.


Wat kunt u tegen de bijwerkingen doen?

Ten eerste probeert uw arts u een zo laag mogelijke dosis lithium voor te schrijven. Als u dan nog steeds last heeft van bijwerkingen kunt u het volgende proberen:

  • bij misselijkheid: neem lithium in samen met wat eten
  • bij een droge mond: eet (suikervrije) kauwgom.
  • bij een dorstgevoel: sabbel op een schijfje citroen of een blokje ijs
  • bij zwaarder worden: houd in de gaten of u ongemerkt niet meer calorieën bent gaan eten. Neem eventueel contact op met een diëtist.
  • bij beven: dit kan worden bestreden met het medicijn propranolol.
  • bij een trager werkende schildklier: u hoeft niet te stoppen met lithium, maar u moet daarnaast wel een extra schildklierhormoon slikken.

Kijk uit voor een lithiumvergiftiging
U kunt een vergiftiging kan vrijwel altijd voorkomen door zorgvuldig met lithium om te gaan. Een lithiumvergiftiging ontstaat als u te veel lithium in uw bloed krijgt. Een vergiftiging kan uw lichaam blijvend beschadigen als u geen actie onderneemt.

Hoe ontstaat een lithiumvergiftiging?
Vergiftigingen kunnen geleidelijk ontstaan. Soms heeft de omgeving het eerder in de gaten dan de patiënt zelf. Een vergiftiging ontstaat meestal doordat iemand te weinig vocht en zout inneemt (of te veel vocht verliest) bij een gelijkblijvende inname van lithium. Ook kan een vergiftiging optreden als u teveel lithium inneemt. Vooral bij ouderen kunnen verschillende factoren tegelijkertijd aanwezig zijn.

De kans op een vergiftiging neemt toe in de volgende situaties:

  • diarree en braken bijvoorbeeld bij een buikgriep of een voedselvergiftiging
  • overmatig vochtverlies door transpireren, bijvoorbeeld bij intensief sporten, bezoek aan de sauna, vakantie in een warm land en zware spierarbeid, zonder dat voldoende gedronken wordt en extra zout wordt gebruikt
  • extreem vermageringsdieet of zoutarm dieet
  • eetlustverlies (bijvoorbeeld tijdens een acute ziekte of hoge koorts)
  • gebruik van bepaalde medicijnen zoals plastabletten, bepaalde pijnstillers (niet bij paracetamol!), bepaalde medicijnen tegen hoge bloeddruk en bepaalde antibiotica.

Waaraan herkent u een vergiftiging?

  • de ‘gewone bijwerkingen’ zoals flink beven, misselijkheid, braken, buikkramp en diarree worden erger
  • u kunt zich minder concentreren, voelt zich sloom, suf of slaperig
  • u heeft een zwaar gevoel in armen en benen, uw spieren voelen sla
  • u begint te zwalken (‘dronkemansgang’) en/of ‘dronkemansspraak’ (het praten gaat langzaam, uw stem schiet uit of klinkt harder en feller)
  • u bent verward, heeft last van spiertrekkingen en wordt ineens bewusteloos (toeval).

Heeft u één of meer van deze verschijnselen? Waarschuw direct uw psychiater en/of uw huisarts. U moet in ieder geval tijdelijk stoppen met lithium. Neem alvast extra zout en vocht in, bijvoorbeeld in de vorm van een of twee koppen bouillon.

Welke controles krijgt u?
Als u lithium gebruikt, worden regelmatig uw bloed, nier- en schildklierfunctie en uw gewicht gemeten. Uw bloed moet regelmatig worden gecontroleerd of er niet te veel of te weinig lithium in uw bloed zit. Eerst wordt uw bloed wekelijks gecontroleerd, later elke maand tot uiteindelijk elke 3-6 maanden.

Een buisje bloed moet 12 uur plus/min 1 uur na de laatste inname worden afgenomen.

Meer lezen over dit medicijn?
Lees meer over lithium op www.apotheek.nl, de website van de beroepsvereniging van apothekers (KNMP).