De Wvggz vervangt, samen met de Wzd, de huidige Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wbopz). De kern van de Wvggz is dat verplichte zorg meer op maat gegeven kan worden. Dat betekent dat de nieuwe wet het, in tegenstelling tot de Wbopz, mogelijk maakt dat iemand ook buiten een instelling, bijvoorbeeld aan huis of in een polikliniek, verplicht kan worden behandeld.
Zorgen over rol Geneesheer-Directeur en psychiaters
In de afgelopen periode hebben we flink gelobbyd om de wetten, en met name de Wvggz, af te wenden. Dit omdat wij ons zorgen maken omdat de wet het karakter van een beveiligingswet heeft gekregen. Hierdoor worden de psychiater en geneesheer-directeur, en alle professionals die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van verplichte zorg, op onrechtmatige wijze ingezet om maatschappelijke problemen te bestrijden en op te lossen. De expertise en ervaring van psychiater en geneesheer-directeur moeten juist worden gebruikt voor psychiatrische diagnostiek en behandeling. Wanneer er een relatie is tussen maatschappelijke en psychiatrische problematiek, heeft de professional uiteraard ook een maatschappelijke taak. Deze taak vervult hij dan echter vanuit een behandelparadigma, en niet vanuit het oogpunt van beveiliging. Lees ook de position paper die wij hierover schreven in aanloop naar de behandeling van de wetten.
Meer rechten en inspraak voor patiënten en familie
Er zit ook een positieve kant aan de invoering. In de nieuwe wet staat de behandeling centraal en niet de gedwongen opname. Daarbij krijgen patiënten de mogelijkheid om een eigen plan van aanpak op te stellen om verplichte zorg af te wenden. Ook krijgt de familie voor het eerst een volwaardige juridische positie en ook de familievertrouwenspersoon krijgt een wettelijke status. Familie en naasten kunnen bij de familievertrouwenspersoon terecht voor informatie, advies en ondersteuning.
Hoe nu verder?
Hoewel invoering van de wetten teleurstellend is, moeten psychiaters deze dus wel gaan uitvoeren. De bewindspersonen hebben toegezegd dat de Wvggz en Wzd omwille van een goede implementatie pas per 1 januari 2020 in werking treden. Dit is een jaar later dan oorspronkelijk aangegeven. De Wfz treedt wel al vanaf 1 januari 2019 (gedeeltelijk) in werking. Dit betekent dat we ons in de komende twee jaar moeten voorbereiden op een nieuwe werkwijze. Daarom ontwikkelen we een aantal tools en handreikingen om u voor te bereiden op de implementatie van de Wvggz. Zo zijn we van plan om een scholingsmodule op te zetten en nemen we deel aan een ketenprogramma met daarin alle bij de wet betrokken partijen. Via het dossier Wet verplichte GGZ, houden we u op de hoogte over de verdere ontwikkelingen.