Wat is een psychotrauma?
Schokkende gebeurtenissen zoals ongelukken, lichamelijk of seksueel geweld, huiselijk geweld, incest, natuurrampen en oorlogsgeweld veroorzaken wonden en kwetsingen. Dat wordt vaak een trauma genoemd. Vroeger werd met een trauma vooral een lichamelijke wond bedoeld. Tegenwoordig weten wij dat er ook psychische verwondingen bestaan. Dat noemen we psychotrauma’s.
Bij de meeste mensen staat het leven helemaal op z’n kop als ze een psychotrauma hebben. Ze kunnen dan een wezenloze indruk maken: alsof zij er niet helemaal bij zijn. Pas als de eerste schok achter de rug is, komen de emoties los. Verdriet en kwaadheid, of een mengeling van beide. Dat zijn hele normale reacties, ze horen bij een psychotrauma.
Net als bij lichamelijk wonden gaan deze psychische wonden meestal vanzelf. Meer dan 90% van de mensen die een psychotrauma doormaakt, houdt daar geen blijvende psychische problemen aan over.
Wat is een posttraumatische stress-stoornis?
Bij ongeveer 5-10% van de mensen met psychotrauma gaat de psychische wond het niet vanzelf over en houden ze er heel lang last van. We spreken van een posttraumatische stress-stoornis (PTSS) als de pijn van deze psychische wonden niet minder wordt en uiteindelijk niet verdwijnt. De psychische wond veroorzaakt lichamelijke en geestelijke stress.
In Nederland kennen wij de PTSS ook als het post-concentratiekampsyndroom of het KZ-syndroom. Dit post-concentratiekampsyndroom werd na de Tweede Wereldoorlog vastgesteld bij mensen die in concentratiekampen verbleven hadden en daar nog vele jaren later last van hadden.
Hoe vaak komt het voor? En bij wie?
We schatten dat ongeveer 80% van alle mensen een psychotrauma oploopt door een nare en heftige gebeurtenis. Bij 5-10% houden mensen hier een PTSS aan over. Mensen kunnen sommige gebeurtenissen beter verdragen dan andere: zo leidt het meemaken van een natuurramp minder snel tot PTSS dan een oorlog.